Həddindən artıq duz istehlakı piylənmə riskini artırır
Tibb 18 Aprel 2025, 16:00
2378
Avropa Obezitenin Tədqiqi Assosiasiyasının apardığı yeni araşdırmaya görə, gündəlik həyatda tez-tez istehlak edilən qidalardan yüksək miqdarda natrium, xüsusilə də qadınlarda ümumi və qarın bölgəsində piylənmə riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
CityPost.az xəbər verir ki, Avropa Obezite Konqresində (ECO 2025) təqdim olunacaq araşdırma duz istehlakı ilə piylənmə arasında güclü əlaqəyə diqqət çəkir.
Tədqiqat Finlandiya Sağlamlıq və Rifah İnstitutundan Annika Santalahti və onun komandası tərəfindən aparılıb.
Gizli duz təhlükəsi
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına (ÜST) görə, piylənmə bədən kütləsi indeksinin (BKİ) 30 kq/m² və yuxarı olması kimi müəyyən edilir.
Abdominal piylənmə daxili orqanlar ətrafında artıq yağ yığılması ilə ölçülür və daha çox ürək-damar xəstəlikləri riski daşıyır.
Finlandiyada natrium istehlakı 1970-ci illərdə pik həddinə çatdıqdan sonra azalsa da, 2007-ci ildən bu yana stabil olaraq qalır.
Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, yüksək natrium qəbulu təkcə “sağlam qidalar” deyil, həm də işlənmiş ət məhsulları, çörək və pendir kimi gündəlik qidalardan qaynaqlanır.
Tədqiqat qrupu fərdi tədbirlərin kifayət etmədiyini və cəmiyyət səviyyəsində dəyişikliklərin yalnız qida sektoru ilə əməkdaşlıqda mümkün olduğunu bildirir.
Qadınlar daha yüksək risk altındadır
2017-ci il milli FinHealth araşdırmasının məlumatlarına görə, qadınlarda gündəlik duz istehlakı ÜST-nin tövsiyə etdiyi gündəlik 5 qramlıq limitdən demək olar ki, iki dəfə, kişilərdə isə üç dəfə çox idi.
Statistik modelləşdirmə ilə dəstəklənən tapıntılara görə, ən çox natrium istehlak edən qrupdakı qadınların ümumi piylənmə riski ən aşağı qrupdakı qadınlarla müqayisədə 4,3 dəfə, qarın boşluğunda piylənmə riski isə 3,4 dəfə yüksəkdir.
Sidik nümunələrindən alınan natrium dəyərləri də oxşar nəticələr verdi.
Kişilərdə, sidik nümunələrinə əsaslanan qiymətləndirmədə, ən yüksək natrium qrupunda olan fərdlərdə ümumi piylənmə riskinin 6 dəfə, qarın piylənmə riskinin isə 4,7 dəfə yüksək olduğu müəyyən edilmişdir.
Duzun bioloji təsiri araşdırılır
Mütəxəssislərin fikrincə, bu tapıntılar yüksək duz istehlakının toxluq hormonlarına təsir edə biləcəyini və bağırsaq mikrobiomunda və bədən tərkibində bioloji dəyişikliklərə səbəb ola biləcəyini göstərir.
Həmçinin qeyd edilir ki, yüksək natrium qəbulu çox vaxt həddindən artıq işlənmiş qidaların istehlakını əks etdirir.
Tədqiqat qrupu bu əlaqənin bioloji mexanizmlərinin daha da araşdırılması lazım olduğunu vurğulayaraq, eyni zamanda qida sənayesinin natrium səviyyəsinin azaldılmasında əsas rol oynaya biləcəyini ifadə edir.
“Gündəlik istehlak edilən qidaların nə qədər duzlu olmasına diqqət etmək lazımdır” ifadəsini işlədən tədqiqatçılar, piylənmə ilə mübarizədə təkcə fərdi məlumatlılığın deyil, qida siyasətində köklü dəyişikliklərin də vacib olduğunu bildirirlər.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
Gəncədə iki nəfər qidadan zəhərlənib
Gəncə şəhərində zəhərlənmə hadisəsi baş verib.Hadisə şəhər ərazisində qeydə alınıb.1981-ci il təvəllüdlü Zaur Cəfərov və 1990-cı il təvəllüdlü Qədir Kazımov qida zəhərlənməsi diaqnozu ilə xəstəxanaya yerləşdiriliblər.Onlara dərhal tibbi yardım göstərilib. Hazırda hər iki şəxsin vəziyyətinin kafi olduğu bildirilir.İlkin məlumata görə, zəhərlənməyə qəbul etdikləri qida səbəb olub. Faktla bağlı araşdırma aparılır.
21 İyun 2025, 00:20
Bu əlamətlər Parkinson xəstəliyindən xəbər verir
"Zhejiang" Universitetinin alimləri qulaq kiri qoxusunun təhlili əsasında Parkinson xəstəliyinin (PD) erkən skrininq sistemini hazırlayıblar.
20 İyun 2025, 16:16
Qaraciyəri piylənmədən qoruyan içki
Qəhvə ölçülü şəkildə istehlak edilərsə, qaraciyəri piylənmədən qorumaqda rol oynaya bilər. Məlumdur ki, qaraciyər həyati funksiyaları yerinə yetirir: qanı süzmək, qida maddələrini emal etmək, toksinləri çıxarmaq və maddələr mübadiləsini tənzimləmək üçün məsuliyyət daşıyır. Onun sağlamlığı siroz, hepatit və alkoqolsuz yağlı qaraciyər xəstəliyi (NAFLD) kimi xroniki xəstəliklərin qarşısını almaq üçün çox vacibdir.
19 İyun 2025, 17:00
Tibbi zəlidə yeni antibiotik kəşf edildi
Koreyada tədqiqatçılar Hirudo nipponia adlı dərman zəlisinin tüpürcək vəzilərində unikal antimikrob peptid aşkar ediblər,.
18 İyun 2025, 19:00
Meyvə və tərəvəzlə zəngin pəhriz yuxu keyfiyyətini 16% artırır
Gündə beş stəkan meyvə və tərəvəz yemək yuxu keyfiyyətini 16% artırır. Çikaqo Tibb Universiteti və Kolumbiya Universitetinin alimləri belə nəticəyə gəliblər.
17 İyun 2025, 16:30
Aclığı söndürən neyron şəbəkəsi aşkar edilib
"Maks Plank" İnstitutunun alimləri siçanlarda aclıq hissini söndürən neyron şəbəkəsini aşkar ediblər – heyvan yemək iyini aldıqdan dərhal sonra. Amma bu mexanizm kök siçanlarda işləmir. CityPost.az xəbər verir ki, tədqiqat "Nature Metabolism" jurnalında dərc olunub.Tədqiqatçılar beynin medial septumunda qoxuları emal etmək üçün ilk düyün olan iybilmə lampası ilə birbaşa əlaqəli olan yeni sinir hüceyrələri qrupu tapdılar. Siçan yeməyin iyini alan kimi neyronlar aktivləşir və toxluq hissi yaradır. Ancaq yeməklə əlaqəli olmayan dad və qoxular öz-özünə bu reaksiyaya səbəb olmur."Bu, çox güman ki, təkamül mexanizmidir,-deyə tədqiqat müəllifi Janis Bulk bildirib. Təbiətdə tez yeyib qaçan siçanın yırtıcıdan xilas olmaq şansı daha yüksəkdir.Amma kök...
13 İyun 2025, 17:44
