Ultrasəs və beyin implantları ilə depressiya müalicə edilə bilərmi?
Tibb 20 Yanvar 2025, 19:00
1624
Böyük Britaniyada beyin dalğalarını birbaşa dəyişdirmək üçün ultrasəs texnologiyasından istifadə edən innovativ beyin-kompüter interfeysi (BCI) sistemi Milli Səhiyyə Xidməti (NHS) tərəfindən klinik sınaqdan keçirilir.
Citypost.az-ın xəbərinə görə, bildirilir ki, yeni qurğu depressiya, asılılıq və epilepsiya kimi xəstəliklərin müalicəsində inqilab yarada bilər.
Kəllə altına, lakin beynin xaricinə yerləşdiriləcək bu implant, neyronların fəaliyyətini xəritələşdirir və ultrasəs dalğaları ilə müəyyən bölgələri stimullaşdırır. Cihazın təhlükəsizliyi və dözümlülüyü 6,5 milyon funt-sterlinq fondu ilə Böyük Britaniyanın Qabaqcıl Araşdırma və İnnovasiyalar Agentliyi (Aria) tərəfindən dəstəklənən tədqiqat çərçivəsində təxminən 30 xəstədə sınaqdan keçiriləcək.
Beyin-kompüter interfeyslərində yeni dövr
Sınaq beyin-kompüter interfeysi texnologiyasındakı sürətli irəliləyişlərin bir hissəsi kimi qəbul edilir. Keçən il İlon Maskın Neuralink şirkəti iflic xəstələri ilə klinik sınaqlara başladı və başqa bir araşdırmada iflic olan xəstələrin fikirlərinin birbaşa nitqə çevrildiyi bir sistem hazırlandı. Bununla belə, bu cür texnologiyalar həm də məxfilik, məlumat təhlükəsizliyi və etik məsələlər baxımından bəzi müzakirələrə səbəb olur.
UCL-in Tibbi Fizika professoru Clare Elwell deyib: "Bu yeniliklər texniki baxımdan sürətlə irəliləyir, lakin biz neyroetik məsələlərdə geridəyik. Beyinlə birbaşa qarşılıqlı əlaqəni təmin edən bu cür texnologiyalarda xəstənin faydasını prioritetləşdirməliyik".
Təcrübənin elmi tərəfi
Həmçinin oxuyun
ABŞ-ın Forest Neurotech şirkəti tərəfindən hazırlanmış cihaz ənənəvi elektrod əsaslı beyin implantlarından fərqli olaraq ultrasəs texnologiyası ilə beyin fəaliyyətini oxumaq və tənzimləmək qabiliyyətinə malikdir. Aria cihazı "dünyanın ən qabaqcıl beyin-kompüter interfeysi" kimi təsvir edir. Bu yolla depressiya, narahatlıq və epilepsiya kimi geniş xəstələr üçün müalicə variantlarının inkişaf etdirilməsi hədəflənir.
Sınaq zamanı beyin zədələnməsi səbəbindən kəllələrinin bir hissəsini müvəqqəti olaraq çıxarmış xəstələrdən istifadə olunacaq. Bu şəkildə cihazı yoxlamaq üçün heç bir əlavə cərrahi əməliyyat tələb olunmayacaq. Cihaz beyin fəaliyyətini yüksək dəqiqliklə xəritələndirəcək və onun xüsusi nöqtələrdə ultrasəs dalğaları ilə sinir stimullaşdırılmasını təmin etməklə əhval-ruhiyyəni və motivasiyanı dəyişdirmək potensialını araşdıracaq.
Gələcək üçün hədəflər
Forest 1 adlanan cihazın klinik sınaqları mart ayında başlayacaq və üç il yarım davam edəcək. İlk səkkiz ay tənzimləyicilərin təsdiqi proseslərinə həsr olunacaq. Müvəffəqiyyətli olarsa, cihaz depressiya kimi şərtləri müalicə etmək üçün tam miqyaslı klinik sınaqlara keçəcək. Bu sınaq Aria tərəfindən elan edilən 69 milyon funt sterlinq dəyərində "Dəqiq Neyrotexnologiyalar Proqramı" çərçivəsində həyata keçirilən 19 layihədən biri kimi diqqəti çəkir.
Proqram həmçinin epilepsiyanın müalicəsi üçün sinir robotları, gen mühəndisliyi vasitəsilə beyin hüceyrələrinin yenidən proqramlaşdırılması və laboratoriya mühitində beyin orqanoidlərinin inkişafı kimi layihələri əhatə edir. 2023-cü ildə qurulan Aria yüksək riskli, lakin böyük qazanc potensialı olan elmi layihələri maliyyələşdirmək üçün fəaliyyət göstərir.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin
Bu qidalar xolesterola səbəb olur
Məlumdur ki, yüksək xolesterol ürək xəstəliyi və insult riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Mütəxəssislər xolesterolu artıran qidalardan uzaq durmağı tövsiyə edirlər.
02 May 2025, 23:22
Maqnezium bədən üçün niyə vacibdir?
Əsəbilik, əhval dəyişikliyi və apatiya bədəndə maqnezium çatışmazlığının əlamətləridir. Maqnezium funksiyanı aşkar etmək asan deyil, belə ki, bu element bədənə daxil olan kimi bütün maddələrə ödənilir.CityPost.az bu barədə xarici mediaya istinadən xəbər verir.Maqnezium çatışmazlığı, bədəndə kifayət qədər maqnezium olmadıqda əzələ spazmaları, ürək ritmi pozuntuları, yorğunluq, baş ağrıları və həzm problemləri kimi simptomlara səbəb olur. Bundan başqa, uzunmüddətli maqnezium çatışmazlığı tip 2 diabet, osteoporoz və digər sağlamlıq problemlərinin yaranma riskini artırır.Maqneziumla zəngin qidalar arasında pazı, ispanaq, fındıq, badam, kaju, somon balığı, balqabaq tumu və tam taxıllar yer alır. Bu qidaların gündəlik rasiona daxil edilməsi maqnezium səviyyəsinin normallaşmasına kömək edir.Yeganə...
24 Aprel 2025, 17:30
Görmə qabiliyyətini bərpa edən dərman hazırlanır
"KAIST" Universitetinin tədqiqatçıları tor qişanın zədələnməsini bərpa edən və görmə qabiliyyətini daimi olaraq bərpa edən ilk müalicəni hazırlayıblar.CityPost.az xəbər verir ki, klinik sınaqların 2028-ci ildə başlanması planlaşdırılır.Nəticələr görmə qabiliyyətini daimi bərpa edən ilk müalicə kimi qeydə alınıb.Araşdırmanı aparan prof. Jin Woo Kim və komandası optik sinirlərin bərpasına imkan verən müalicəyə davamlı retinal xəstəliklərdə mühüm rol oynayan bir proteini (PROX1) bloklayıblar.Araşdırmalara görə, PROX1 zülalı tor qişanın təmirini əngəlləyən əsas amillərdən biridir. Normalda sinir hüceyrələrinin inkişafında rol oynayan bu zülal zədələnmiş retinal nahiyədə toplanır və bərpasını dayandırır.Alimlər bu zülalın balıqda görünmədiyini və buna görə də balıqların göz qişasının təmirində daha müvəffəqiyyətli olduğunu ortaya...
22 Aprel 2025, 17:47
Bu qidaları yeməyin: Stressə səbəb olur...
Alkoqol, qızardılmış qidalar, kofein, zərif karbohidratlar, şəkər və duzda olan maddələr kortizol kimi stress hormonlarının istehsalını stimullaşdıra bilər.
18 Aprel 2025, 17:00
Həddindən artıq duz istehlakı piylənmə riskini artırır
Avropa Obezitenin Tədqiqi Assosiasiyasının apardığı yeni araşdırmaya görə, gündəlik həyatda tez-tez istehlak edilən qidalardan yüksək miqdarda natrium, xüsusilə də qadınlarda ümumi və qarın bölgəsində piylənmə riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
18 Aprel 2025, 16:00
Başımız niyə ağrıyır? — Həkim səbəblərini və çarəsini açıqladı
Düzgün diaqnoz, müalicənin yarısıdır.Bir çox insanlar baş ağrısından şikayətlənirlər, bu da müxtəlif səbəblərdən ola bilər. Həm fiziki, həm də emosional faktorlar baş ağrısına səbəb ola bilər. Stress, yuxusuzluq, qidalanmamaq və ya uzun müddət komputer ekranına baxmaq kimi bəzi hallar baş ağrılarına səbəb ola bilər. Əgər başımız ağrıyırsa,nə edə bilərik?Bu dəfə təqdim etdiyimiz mövzu baş ağrıları barəsindədir. Citypost.az bu suala aydınlıq gətirib.Mövzu ilə bağlı saytımıza açıqlama verən Avropa Nevrologiya Akademiyasının üzvü Nevroloq Qalib Əsədov bildirib ki, əsəbi gərginlik zamanı baş ağrıları gicgahlardan başın sıxılması, baş dərisinin ağrıması, gicgahlarda sıxıntı şəklində ağrıların olması və s. kimi hallarda ağrıkəsici dərman sizə təsir etməyəcək. Bunlar...
11 Aprel 2025, 14:59
