Bizə yazın

Baku

-°C

USD

-

Əvvəlki avropalıların əksəriyyətinin dərisi, saçı və gözləri tünd idi-Araşdırma

Maraqlı 14 Mart 2025, 15:30

964

Elm adamları təqribən 3000 il əvvəl, Dəmir dövrünə qədər tarixdən əvvəlki avropalıların əksəriyyətinin dərisi, saçları və gözləri tünd idi.

Citypost.az xəbər verir ki, onlar aşkar ediblər ki, açıq dəriyə, saça və gözlərə səbəb olan genlər erkən avropalılarda yalnız təxminən 14 min il əvvəl, qədim daş dövrü kimi tanınan paleolit ​​dövrünün son mərhələlərində yaranıb.

İtaliyanın "Ferrara" Universitetində şəcərəşünas olan baş tədqiqat müəllifi Silvia Girotto qeyd edir ki, nisbətən yaxın vaxtlara qədər bu parlaq cizgilər yalnız ara-sıra görünürdü.

"Yüngül dəri avropalılar üçün təkamül baxımından bir üstünlük ola bilərdi, çünki bu, onlara Avropanın zəif günəş işığında sağlam sümüklər, dişlər və əzələlər üçün vacib olan daha çox D vitamini sintez etməyə imkan verdi.

Amma açıq gözlərin rənginin, məsələn, mavi və ya yaşılın ciddi təkamül üstünlükləri yoxdur, ona görə də onun görünüşü təsadüf və ya cinsi seçimlə bağlı ola bilər”, - alimlər qeyd edib.

"BioRxiv" preprint serverində dərc edilən araşdırmaya görə, Girotto və onun həmkarları Qərbi Avropa və Asiyanın 34 ölkəsindəki arxeoloji ərazilərdən 348 qədim DNT nümunəsini təhlil ediblər.

45 min il əvvələ aid olan ən qədim nümunə 2008-ci ildə Qərbi Sibirdə İrtish çayı bölgəsində aşkar edilmiş Ust-İşim kəndindən olan bir adama aiddir. Başqa bir yüksək keyfiyyətli DNT nümunəsi təxminən 9000 il yaşı olan İsveçdən olan SF12 fərdindən əldə edilib.

Ancaq köhnə nümunələrin bir çoxu ciddi şəkildə pozuldu, buna görə də tədqiqatçılar "ehtimal fenotipik nəticə" və natamam DNT nümunəsindən göz, saç və dəri rəngini proqnozlaşdıra bilən HIrisPlex-S sistemindən istifadə edərək bu insanların piqmentasiyasını qiymətləndirdilər.

Paleoantropoloqlar hesab edirlər ki, ilk "Homo Sapiens" Avropada 50.000-60.000 il əvvəl meydana çıxıb, yəni onlar Afrikadakı müasir insan əcdadlarından çox da uzaqda deyildilər.

Alim bildirib ki, Avropada açıq üz cizgiləri təxminən 14 000 il əvvəl yarandıqdan sonra belə, nisbətən yaxın vaxtlara qədər, təxminən 3 000 il əvvəl, geniş yayılana qədər yalnız qəribə fərddə meydana çıxdı.

Alim əlavə edib ki, yeni araşdırma müəyyən edib ki, Avropanın bəzi yerlərində tünd dərili insanların tezliyi Mis dövrünə (həmçinin Avropada təxminən 5000 il əvvəl başlayan Xalkolit dövrü kimi tanınır) qədər yüksək səviyyədə qalıb, bəzi bölgələrdə isə tünd dəri çox vaxt sonralar yaranır.

YeganəYeganə

Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin

Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin

Problemlərinizi bizə bildirin

077 323 55 66

Alimlərdən inqilabi kəşf

ABŞ Enerji Departamentinin Lourens Berkli Milli Laboratoriyasının tədqiqatçıları dünyanın digər alimlərinin köməyi ilə karbon qazını yalnız günəşdən istifadə edərək istifadə edilə bilən maye yanacağa çevirmək üçün təbii fotosintezi təqlid edən cihaz kəşf ediblər.CityPost.az xəbər verir ki, təbiət Katalizində təsvir edilən inqilabi texnologiya bərpa olunan enerji texnologiyasında inqilab edəcək.Yaşıl yarpaqların günəş işığından istifadə edərək enerji istehsal etməsindən nümunə götürən Peidong Yangın rəhbərlik etdiyi tədqiqat qrupu fotosintezin əsas xüsusiyyətlərini təqlid edən bir cihaz hazırlayıb.Berkeley Laboratoriyasının Material Elmləri Bölməsində baş professor Yang deyir: "Təbiət bizim ilhamımız idi. Əvvəlcə fərdi komponentləri işləməli idik, lakin hər şeyi bir yerə toplayıb uğur qazandığımızı anlayanda bu, çox həyəcanlı...

01 May 2025, 16:37

ESA kosmosda çətir qurur: Nə edəcək?

Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə inqilab edəcək yeni, təməlqoyma peykini uğurla orbitə buraxıb. “Biokütlə” adlanan peyk dünyadakı meşələrin üç ölçülü xəritəsini çəkəcək və kosmosdan indiyə qədər edilən ən dəqiq karbon ölçmələrini həyata keçirəcək.CityPost.az xəbər verir ki, ESA-nın "Biokütlə" peyki Fransa Qvianasındakı Kurou bazasından Vega-C raketi ilə kosmosa buraxılıb. Peykin ən diqqətçəkən xüsusiyyəti açıldığında nəhəng çətir şəklini alan radar antenasıdır. ABŞ-ın müdafiə firması L3 Harris tərəfindən layihələndirilən antenanın kosmosda tam açılması 9 gün çəkəcək.Biokütlə uzun dalğa uzunluğuna malik P diapazonlu sintetik diyaframlı radar (SAR) sistemi ilə təchiz edilmişdir. Airbus tərəfindən hazırlanmış bu radar texnologiyası meşə örtüyünün dərinliyinə nüfuz edə...

01 May 2025, 15:30

Alimlər 100 milyon il sabit qalan atom saatı hazırlayırlar  

Amerikalı alimlər zamanın ölçülməsində dəqiqliyin zirvəsini təmsil edən yeni atom saatını təqdim ediblər. Milli Standartlar və Texnologiya İnstitutu (NIST) tərəfindən hazırlanmış NIST-F4 adlı saat 100 milyon il ərzində yalnız bir saniyəlik səhv göstərir.CityPost.az xəbər verir ki, Kolorado ştatında bir laboratoriyada hazırlanmış NIST-F4, ikincisini təyin edən fundamental istinadlardan biri olmağa namizəddir.Bu aydan etibarən institut saatı ilkin tezlik standartı kimi qeydiyyatdan keçmək üçün Beynəlxalq Çəkilər və Ölçülər Bürosuna (BIPM) təqdim edib.Atom vibrasiyası ilə işləyən saatAdi mexaniki və ya rəqəmsal saatlardan fərqli olaraq, NIST-F4 sezium atomlarının təbii vibrasiyası əsasında vaxtı ölçür.Bu atomlar lazer vasitəsilə mütləq sıfıra yaxın temperaturlara qədər soyudulur və sonra fontan kimi...

01 May 2025, 15:16

"ChatGPT"yə "təşəkkür edirəm" demək baha başa gələ bilər

"OpenAI", "ChatGPT"də nəzakətli mesajlar yazan istifadəçilərin on milyonlarla dollar dəyərində elektrik istehlakına səbəb olduğunu aşkar edib.CityPost.az xəbər verir ki, "OpenAI"nin baş direktoru Sam Altman izah edib ki, "ChatGPT"də istifadəçilərin istifadə etdiyi “zəhmət olmasa” və “təşəkkür edirəm” kimi nəzakətli ifadələr şirkətin əməliyyat xərclərinə milyonlarla dollar əlavə edir."X" platformasında bir istifadəçi, nəzakətli ifadələr səbəbiylə "OpenAI"nin nə qədər elektrik xərclədiyi ilə maraqlandı və soruşub. İlk baxışdan əhəmiyyətsiz görünsə də, bu cür nəzakət nümunələri "ChatGPT"nin daha uzun və daha mənalı cavablar verməsini tələb edir. Nəticədə emal gücünü artırır, enerji istehlakını və buna görə də xərcləri artırır.Mütəxəssislər nə deyir?Süni intellektə qarşı nəzakətli dildən istifadə bəziləri üçün lazımsız...

22 Aprel 2025, 18:18

Ən acı maddə tapıldı

Almaniyada aparılan araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, acı rəf göbələkindən çıxarılan kimyəvi maddə indiyə qədər kəşf edilən ən acı maddədir.CityPost.az xəbər verir ki, Almaniyanın "Leybniz" Qida Sistemləri Biologiyası İnstitutunda çalışan alimlər acı dadın sirlərinə işıq sala biləcək mühüm kəşf ediblər.Tədqiqatçılar Amaropostia stiptica rəf göbələkindən üç kimyəvi birləşmə çıxarıblar. Bu maddələrin insan dilindəki acı dad reseptorlarına təsiri öyrənilib.Bu üç birləşmədən biri, oliqoporin D, çox az miqdarda olsa belə, acı bir dad verə bilər. O qədər ki, 106 küvet suya cəmi 1 qram qarışdırılsa belə, yenə də acı dad verir.Zəhərli deyil, çox acıdırAraşdırmalara görə, bu birləşmələr zəhərli deyil; lakin onların dadı son dərəcə...

22 Aprel 2025, 18:00

Qarğalar həndəsi fiqurları ayırd edə bilirlər - ARAŞDIRMA

Yeni araşdırma qarğaların da insanlar kimi yüksək inkişaf etmiş həndəsi intuisiyaya malik olduğunu ortaya çıxarıb.CityPost.az xəbər verir ki, Almaniyanın "Tübingen" Universitetində aparılan araşdırmaya görə, qarğalar ekranda göstərilən həndəsi fiqurlar arasında kənar nöqtələri aşkar edə bilir və nizamlı, simmetrik formalara açıq meyl göstərə bilirlər.Bu qabiliyyət əvvəllər insanlara xas olduğu düşünülən qavrayış forması kimi tanınırdı. Bununla belə, tədqiqatçılar həndəsi naxışları tanımaq qabiliyyətinin təkamüllə köklü bir xüsusiyyət ola biləcəyinə diqqət çəkirlər.Tədqiqatda 10 və 11 yaşlı iki erkək leş qarğasından ("Corvus corone") istifadə edilib. Qarğalara kompüter ekranında altı formadan birinin digərlərindən fərqlənmələrini tələb edən tapşırıqlar verilib. Qarğalar anomal formada dimdikləyərək cavab veriblər."Bu mərhələyə qədər qarğalara...

22 Aprel 2025, 17:30