ESA kosmosda çətir qurur: Nə edəcək?
Maraqlı 01 May 2025, 15:30

1205
Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə inqilab edəcək yeni, təməlqoyma peykini uğurla orbitə buraxıb. “Biokütlə” adlanan peyk dünyadakı meşələrin üç ölçülü xəritəsini çəkəcək və kosmosdan indiyə qədər edilən ən dəqiq karbon ölçmələrini həyata keçirəcək.
CityPost.az xəbər verir ki, ESA-nın "Biokütlə" peyki Fransa Qvianasındakı Kurou bazasından Vega-C raketi ilə kosmosa buraxılıb.
Peykin ən diqqətçəkən xüsusiyyəti açıldığında nəhəng çətir şəklini alan radar antenasıdır. ABŞ-ın müdafiə firması L3 Harris tərəfindən layihələndirilən antenanın kosmosda tam açılması 9 gün çəkəcək.
Biokütlə uzun dalğa uzunluğuna malik P diapazonlu sintetik diyaframlı radar (SAR) sistemi ilə təchiz edilmişdir. Airbus tərəfindən hazırlanmış bu radar texnologiyası meşə örtüyünün dərinliyinə nüfuz edə və ağac gövdələrində, budaqlarında və yarpaqlarında yığılan karbon miqdarını ölçə biləcək.
“Meşələrin MRT-si”
Mütəxəssislər bu yeni texnologiyanı "meşələrin MRT-si" kimi təsvir edirlər. Peyk yer səthindən əks olunan radar siqnallarını toplayır və onları üçölçülü xəritələrə çevirir. Bu, alimlərə meşə quruluşunu və karbon ehtiyatlarını qlobal miqyasda görünməmiş dəqiqliklə araşdırmaq imkanı verəcək.
Bu məlumat həm meşələrin qırılması, həm də meşələrin bərpası proseslərinin monitorinqini asanlaşdıracaq. Eyni zamanda, istixana qazı emissiyaları və karbon saxlama qabiliyyəti daha dəqiq hesablana bilər.
Karbon ölçülməsi ilə iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə
Mütəxəssislərin fikrincə, qlobal istiləşmənin əsas səbəbi atmosferə atılan istixana qazlarının, xüsusilə də karbon qazının toplanmasıdır. Meşələr bu qazların süzülməsində böyük rol oynasa da, onlar kəsildikdə və ya yandırıldıqda bu tarazlıq pozulur.
ESA-nın Biokütlə missiyası sayəsində, karbon meşələrinin atmosferdən nə qədər saxladığını və ya buraxdığını daha aydın görmək mümkün olacaq. Bu məlumatlar iqlim modellərinin inkişafına, emissiya hədəflərinin monitorinqinə və ekoloji siyasətlərin formalaşdırılmasına töhfə verəcək.
Təkcə meşələr deyil: Yeraltı və buzlaqlar da araşdırılacaq
Biokütlə peykinin texnologiyası təkcə meşələrlə məhdudlaşmır. Peyk səhralarda yeraltı strukturların xəritələşdirilməsindən tutmuş qütb buz təbəqələrinin monitorinqinə qədər müxtəlif vəzifələri yerinə yetirə biləcək.
ESA mütəxəssisləri vurğulayırlar ki, bu peyk Yerin ekosistemləri haqqında çox daha əhatəli və dərin məlumat verəcək.
Yeganə
Ən son xəbərləri bizim Facebook kanalımızda izləyin
Ən son xəbərləri bizim Instagram kanalımızda izləyin

Alimlər dinozavrda xərçəng tapdılar: Bu kəşf insan həyatını xilas edə bilər
Dinozavr qalıqları və müasir xərçəng araşdırmaları ilk baxışdan iki çox fərqli sahə kimi görünə bilər, lakin yeni araşdırmalar göstərdi ki, milyonlarla ildir qorunan yumşaq toxumalar xərçəngin necə əmələ gəldiyi və müalicə oluna biləcəyi ilə bağlı qiymətli ipuçları verə bilər.
20 İyun 2025, 18:00

Sükut insanı sağaldır - TƏDQİQAT
Yeni bir araşdırma sükutun sadəcə səsin olmaması deyil, beyni dəyişdirə və ümumi sağlamlığı yaxşılaşdıra bilən aktiv bir qüvvə olduğunu müəyyən etdi. Cəmi üç günlük qəsdən sükutdan sonra insan beyni uzunmüddətli meditasiya və ya idrak təlimi ilə müqayisə edilə bilən fiziki və funksional dəyişikliklərə məruz qalır.
20 İyun 2025, 15:30

İnsan əzaları yenidən böyüyə bilər? -ARAŞDIRMA
İnsan bədəninin itirilmiş əzalarını bərpa etmək qabiliyyəti artıq xəyal olmaya bilər. Alimlər meksikalı salamandr aksolotlunun ("Ambystoma mexicanum") bu qeyri-adi qabiliyyətinin sirrinə bir addım da yaxınlaşıblar ki, bu da öz üzvlərini və hətta orqanlarını yenidən böyüdə bilir.
19 İyun 2025, 18:18

Qrammatik səhvlər şizofreniyanın erkən mərhələsinin əlamətləri ola bilər
Qrammatik cəhətdən düzgün cümlələrin qurulması və başa düşülməsində pozuntular şizofreniyanın inkişafını göstərə bilər. Sfaks Universitetinin (Tunis) alimləri belə qənaətə gəliblər.
18 İyun 2025, 18:43

Yüksək intellektə malik insanların beyninin özəlliyi məlum olub - Araşdırma
"Yohannes Qutenberq" Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, daha yüksək idrak qabiliyyəti olan insanlarda beyin siqnalları qərar qəbul etmənin kritik anlarında xüsusilə aydın şəkildə sinxronlaşdırılır.
17 İyun 2025, 17:00

Sosial media uşaqlarda depressiyaya səbəb ola bilər - ARAŞDIRMA
ABŞ-da aparılan yeni bir araşdırma, sosial mediadan istifadənin uşaqlarda depressiya əlamətlərini artırdığını ortaya çıxarıb.CityPost.az xəbər verir ki, San Fransisko Kaliforniya Universitetinin (UCSF) apardığı və "JAMA Network Open" jurnalında dərc edilən araşdırmaya görə, sosial mediadan istifadə müddəti artdıqca uşaqlarda depressiya əlamətləri də artır.Bununla belə, tədqiqatçılar depressiyaya düşmüş uşaqların sosial mediada daha çox vaxt keçirdiyi tərs əlaqə tapmayıblar.Mühüm nəticələrÜç il ərzində aparılan araşdırmada uşaqların gündəlik sosial mediadan istifadə müddəti 7 dəqiqədən 73 dəqiqəyə yüksəlib. Eyni dövrdə depressiya əlamətləri 35 faiz artıb.Tədqiqatın aparıcı müəllifi Dr.Jason Nagata, "Sosial medianın depressiyaya səbəb olduğu və ya sadəcə mövcud depressiya əlamətlərini əks etdirdiyi uzun müddətdir müzakirə olunur. Bizim...
13 İyun 2025, 19:30